مسیر توسعه ارتباطات رادیویی کشور با وجود اینکه چند سالی می‌شود از مرز صد درصد هم عبور کرده، همچنان رو به جلو است و توسط بازیگران حوزه ICT راهبری می‌شود.
بروزترین آمار و اطلاعات بخش ICT که به صورت منظم توسط وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات منتشر و به شکل مدون روی خروجی الکترونیک سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی بارگذاری می‌شود، نشان می‌دهد که بیش از 118 میلیون مشترک تلفن همراه در کشور وجود دارد که ضریب نفوذی بیش از 142 درصد را نمایانگر است.
شمایل ظاهری برگرفته از آمار کلی، حاکی از به اشباع رسیدن بازار این حوزه است، اما رقابت زیر پوستی و درونی بین بازیگران این عرصه همچنان داغ داغ و حتی بیشتر از سایر سگمنت‌های بازار ارتباطات و فناوری اطلاعات است.
با توجه به اینکه به تازگی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی آمار آخرین فصل از وضعیت رقابتی اپراتورهای ارتباط سیار در سال 1398 را منتشر کرده، مروری بر داده‌های مذکور در این گزارش رسمی، قطعا دید بهتری نسبت به چشم‌انداز بازار ICT و نحوه سرمایه‌گذاری‌های آتی هر اپراتور بر اساس چشم‌اندازش می‌دهد که نحوه رفتار مشترکان را نیز قادر به راهبری است.
ضریب نفوذ اپراتورها
رگولاتور ارتباطی با بیان ضریب نفوذ 75.5 درصدی شرکت ارتباطات سیار ایران(همراه اول) در کشور، بیشترین رنج نفوذ در بین اپراتورها را مربوط به «همراه اول» دانسته و بعد از آن به ضریب نفوذ 61 درصدی «ایرانسل» و 5 درصدی «رایتل» پرداخته است.
طبیعتا با توجه به ضریب نفوذ بالای اپراتور اول، بیشترین تعداد مشترک فعال نیز با بیش از 62 میلیون و 723 هزار و 277، در اختیار همراه اول است.
اپراتور دوم ارتباطی نیز در کل حدود 51 میلیون مشترک فعال را به خود اختصاص داده و در نهایت سهم رایتل از این بازار پر پتانسیل، فقط 4 میلیون مشترک بوده است.
رقابت ایرانسل و رایتل برای جذب مشترکان دائمی
همراه اول با در اختیار داشتن 86.67 درصد از کل سیم‌کارت‌های دائمی فعال کشور، به طور ضمنی بالاترین جایگاه را از منظر «اعتبار برند» به دست آورده و توانسته بیشترین اعتماد و اعتبار را برای مشترکانش به دست آورد.
البته ایرانسل هم به عنوان اپراتور دوم ارتباطی توانسته حدود 13 درصد از مشترکان دائمی را در شبکه خود فعال کند و بعد از آن رایتل با 0.46 درصد از مشترکان فعال قرار دارد.
سهم اپراتورها از سایت‌های ارتباطی 2G3G..4G
آمار گویای این است که بیشترین سایت‌های ارتباطی در شبکه نخستین و بزرگترین اپراتور دیجیتال کشور (همراه اول) با 63 میلیون مشترک فعال است، به گونه‌ای که مشترکان این اپراتور از وجود 20440 سایت 4G و 21682 سایت 3G بهره‌مند هستند.
همچنین با توجه به قدمت ربع قرنی این اپراتور، 25279 سایت 2G نیز در شبکه این اپراتور زیر بار است.
مشترکان ایرانسل هم به 12288 سایت نسل چهارم و 13086 سایت نسل سومی دسترسی دارند؛ اما تعداد سایت‌های نسل دوم این اپراتور 13150 است.
اما رایتل که اساسا با عنوان نخستین اپراتور نسل سوم پا به میدان رقابت گذاشت و در گود رقابتی با اپراتورهای بزرگتر قرار گرفت، کمترین تعداد سایت‌ها را در تمامی تکنولوژی‌ها دارد؛ تعداد سایت‌های 3G و 4G این اپراتور به ترتیب 3875 و 1299 است.
بنابراین در مجموع می‌توان گفت که بیش از 60 درصد سایت‌های 4G و 3G کشور در اختیار اپراتور اول ارتباطی قرار دارد و مشترکان آن در گستره وسیع‌تری به آخرین نسل از فناوری‌های ارتباطی دسترسی دارند.
11 میلیون مکالمه مشترکان ایرانسل و رایتل روی شبکه نخستین اپراتور دیجیتال کشور
حجم بالای سایت‌های همراه اول باعث شده تا این اپراتور میزبان مشترکان ایرانسل و رایتل در شرایط بی‌آنتنی باشد.
رومینگ ملی زمینه‌ای شد تا اپراتورهای بزرگتر کشور مانند همراه اول، شبکه خود را روی سایرین باز کرده تا اگر مشترکان اپراتورهای کوچکتر در نقطه‌ای آنتن نداشتند، بتوانند از آنتن‌های اپراتور بزرگ که 96 درصد جمعیت کشور را پوشش می‌دهد، استفاده کنند.
آمار مربوط به بخش رومینگ ملی می‌گوید بیش از 11 میلیون مکالمه مشترکان ایرانسل و رایتل روی شبکه همراه اول انجام شده است.
توسعه ارتباطات روستاها همپای شهرها
بخش بعدی گذری به وضعیت پوشش شهرها، روستاها و جاده‌ها به تفکیک هر اپراتور داشته که جدول آن به شرح زیر است:
همانطور که مشخص است جدول به صورت نزولی چیده شده و شاخص‌ها از بیشترین به کمترین طبقه‌بندی شده است.
اپراتور اول ارتباطی ضمن در اختیار داشتن بیشترین پوشش شهری، توانسته در راستای رسالت خود برای پوشش سراسری جهت تحقق کامل دیجیتالی شدن، 71.47 درصد از کل روستاهای کشور را نیز تحت پوشش خود درآورد در حالیکه بعد از آن ایرانسل با اختلاف بسیار چشم‌گیر، تنها 28 درصد از کل روستاهای کشور را تحت پوشش دارد و سهم رایتل نیز فقط 77 روستاست!
همچنین همراه اول به عنوان نخستین اپراتور بورسی کشور توانسته در راستای ثبت رکوردهای خود، به پوشش 86.41 درصدی جاده‌های کشور نیز دست یابد.
در نهایت هم گزارش مذکور به سهم بازار 53 درصدی اپراتور اول، 44 درصدی ایرانسل و 3 درصدی رایتل پرداخته است.
